Een censurerend AI-systeem die vrouwelijke tepels detecteert en meteen van de sociale media verwijdert, zo werkt het wereldwijde sociale platform Instagram. Free the Nipple is een social media campagne die in 2015 is ontstaan op Instagram. Door de campagne is er een wereldwijde discussie ontstaan over het taboe rondom vrouwelijke borsten op de sociale media. Toch wil Instagram misschien de campagne afschaffen en dit zou betekenen dat vrouwelijke borsten zichtbaar zouden mogen zijn.
Lissa van Ruler, een 21-jarige vrouw uit Groningen die op sociale media bekend staat als taboedoorbreker en feministe. Ze is vooral op Instagram erg actief. Ze postte in 2018 haar eerste topless foto, waarop er nog een aantal volgden.
Ze is hiervoor niet altijd zelfverzekerd genoeg geweest. In klas vier op de middelbare school maakte ze de mentale switch, zoals ze het zelf noemt. “Ik kan me druk gaan maken over wat andere mensen van me denken, maar dat kost me teveel energie.” Ze geeft aan dat op sociale media het lastig is dat mensen snel oordelen, vooral als je seksuele content plaatst. “Mensen op mijn sociale media staan verder weg van mij en kennen mij vaak niet, waardoor ze een verkeerd beeld van mij hebben.”
Mensen vragen ook vaak aan Lissa hoe haar ouders reageren op de manier waarop ze sociale media gebruikt. Waarbij ze aangeeft dat haar ouders haar honderd procent supporten, zolang het maar geen pornografische intenties heeft. De grens tussen pornografische en creatieve is vaak een lastig punt. Uit een enquête van de Fontys Journalistiek blijkt dat 55,8 procent van de honderd deelnemers tepels op Instagram als pornografische content tegenkomt, waarvan 82 procent tussen de achttien en dertig jaar is. Eén van de anonieme reacties hierop was: “Ik kan enigszins begrijpen waarom vrouwen tepels niet op Instagram mogen staan, maar in theorie zijn ze hetzelfde als die van mannen. Ik denk dat er ook verschil is tussen pornografische en kunstzinnige content. Veel mensen zal het waarschijnlijk niet veel uitmaken, maar waar en hoe trek je die grens? Ik heb zelf geen behoefte om regelmatig pornografische content voorbij zien te komen.”
Aanstootgevend
We zijn vrouwentepels gaan zien als iets aanstootgevends waar misbruik van gemaakt kan worden. Wat als het in ‘verkeerde handen’ terecht komt. Het is bijna vanzelfsprekend geworden dat vrouwelijke tepels in verband worden gebracht met seks en niet met het feit dat het maar tepels zijn. Vrouwelijke borsten mogen wel zichtbaar zijn in het medium, zolang de tepel niet te zien is.
De huidige kunstmatige intelligentie van Instagram, het censurende AI-systeem, is zo ingesteld dat het tepels kan detecteren. Bij het zien van de ‘vrouwelijke borst’ wordt de foto verwijderd wegens schending van de richtlijnen van Instagram. Christa Betz, seksuoloog bij GGZ Eindhoven heeft een duidelijke mening hierover: “Als sociale media het normaal zouden maken om tepels te tonen zou er niks aan de hand zijn. Nu worden de vrouwelijke en mannelijke tepel anders uitgebeeld. Ik denk niet zozeer dat het een ‘man/vrouw’ ding is, maar als een algeheel iets.“
Uit de enquête bleek dat 71,6 procent vindt dat tepels van vrouwen op Instagram getoond mogen worden en het daarbij 18,9 procent het niet uitmaakt. Het lijkt dus dat Instagram er zelf een groter probleem van maakt dan de burger zelf. Toch was er niemand die aangaf mannelijke tepels niet te vinden kunnen op de sociale media. Het wordt dus daadwerkelijk door een bepaald percentage afgekeurd.
Lissa krijgt vaak te horen dat ze geen zelfrespect en zelfwaarde heeft, maar hier is ze het niet mee eens. In haar ogen is het ‘zelf’ waarde die zij voelt voor haar lichaam. Dit is voor iedereen anders. Ieder individu maakt beslissingen die voor hen goed voelt. “Als je meer van jezelf wil houden is het ook belangrijk lichamen van anderen te zien”, aldus Lissa.
Niet zo preuts doen
Een erg uitgesproken mening van één van de anonieme deelnemers van de enquête: “De wereld moet niet zo preuts doen over een paar tepels die zichtbaar zijn. Kinderen spelen games vol met geweld. Conservatieve content wordt structureel geblokkeerd en gecensureerd op linkse sociale media. Op TikTok worden jonge kinderen non-stop besmeurd met onwaarheden en matige toneelstukjes die verhullen hoe ongelukkig mensen werkelijk zijn. Dus laat die tepels toch gewoon zien.”
Arts-seksuoloog Jelto Drenth (76) heeft de hele campagne rondom Free the Nipple meegekregen. Hij vind het een ontzettend moeilijk concept. “De tijd van nu is beduidend veel preutser dan jaren geleden in een heleboel opzichten”. Er is veel te doen om de verschillende genders van deze tijd. Ben je een man, vrouw, non-binair, agender, genderfluïde of transgender? Jento: “Er zijn veel meer ideeën over de verschillende genders, waardoor tepels opeens volgens de sociale media een andere functie hebben.”
Jonge kinderen
Een reden van Instagram om vrouwelijke borsten niet toe te staan is vanwege de jonge kinderen die op dit sociale platform zitten. Instagram is dertien plus, maar toch zitten er stiekem jongere kinderen op dit platform. “Als Instagram alleen gebruikt mag worden voor 13 jaar en ouders heb ik persoonlijk geen verantwoordelijkheid over die té jonge doelgroep”, zegt Lissa. “En daarnaast is het normaal als kinderen tepels zien. Er staat al genoeg seks op het internet, dus ze vinden het toch wel. Het is net alsof we bang zijn voor naaktheid”. Lissa gaat zeker door met het posten van haar content, maar het zou een stuk makkelijk zijn als Instagram de campagne afschaft voor haar.