Jongeren blijven financieel ongezond omdat ze te weinig over de lange termijn kunnen denken. Mensen tussen de 18 en 24 jaar hebben bovengemiddeld veel last van prijsstijgingen. Tevens is dit ook de groep die het minst bereid is het eigen gedrag hierop aan te passen, blijkt uit onderzoek van het Financieel Dagblad. Volgens gedragspsycholoog Martijn Pijs liggen social media en kortetermijndenken hieraan ten grondslag.
Financiële gezondheid is de mate waarin iemand in staat is om zowel de dagelijkse als de toekomstige kosten te betalen. Personen die financieel gezond leven kunnen elke maand geld opzijzetten voor later. Financieel ongezonde personen komen vaak niet rond en kunnen dus ook niet sparen.
Stijgende prijzen van onder andere levensmiddelen, huur en energie zorgen ervoor dat veel mensen zuiniger om moeten gaan met hun geld. De jonge generatie tussen de 18 en 24 blijkt hier het minst goed in en zijn minder snel bereid hun koopgedrag aan te passen. Martijn Pijs, gedragspsycholoog bij Dijksterhuis & van Baaren, ziet hier meerdere aanleidingen voor. “Deze groep is met name gericht op de korte termijn. Toekomstige kostenposten als een huis of pensioen voelen nog heel abstract op die leeftijd. Hierdoor komt sparen voor later er vaak niet van,” vertelt Pijs.
Social media
Ook social media speelt een rol in de financiële situatie waar veel jongeren zich nu in bevinden, stelt de gedragswetenschapper. “We weten dat je je door social media kanalen gaat spiegelen aan andere, dit kan ook consequenties hebben voor je aankoop gedrag. Als je mensen ziet met dure spullen ga je zelf ook sneller denken dat dat normaal is en wil je dat ook.”
Volgens Pijs is ook de opkomst van achteraf betalen een boosdoener. Als je een aankoop pas later afrekent, voel je vaak niet de consequenties van die aankoop. Hierdoor blijft je alleen het gelukkige gevoel van het kopen bij, waardoor je dit ook meer gaat doen.
Tips
Gabriëlla Bettonville is woordvoerder van Nibud, kennis- en adviescentrum op het gebied van huishoudfinanciën, zij ziet steeds meer vragen binnenkomen over geld en besparen. Ook voor jongeren zijn er simpele dingen om wat meer grip te krijgen op je financiën. “Belangrijk is om tastbare doelen te zoeken om voor te sparen. Op je achttiende geld opzij zetten voor je AOW voelt veel te ver weg, maar zet bijvoorbeeld iedere maand geld opzij voor als je telefoon stuk gaat,” raadt Bettonville aan. Het Nibud adviseert om steeds tien procent van je inkomen opzij te zetten voor later.
Ook het inzichtelijke maken van je afschrijvingen kan geld besparen. “Tegenwoordig hebben we enorm veel abonnementen en instanties waar we geld uitgeven, dat je het overzicht een beetje kan kwijtraken. Maak dit inzichtelijke voor jezelf zodat je ook achter mogelijk onnodige kosten posten komt,” vertelt de woordvoerder.
Financiële geletterdheid
Naast de eigen verantwoordelijkheid ziet Martijn Pijs ook een taak bij de overheid, school en ouders om jongeren uit een financieel ongezonde situatie te halen. “Vanaf dat je achttien wordt komt er ineens veel op je af op het gebied van uitgaven. Als je hierin geen goede begeleiding krijgt van volwassenen kan je in de problemen komen. Nu zijn er bijvoorbeeld nog jongeren die geen zorgtoeslag ontvangen, terwijl ze daar wel recht op hebben.” Pijs ziet hierin dus ook een belangrijke taak weggelegd voor volwassenen om de jongeren een beetje op weg te helpen.