ProRail negeerde vier jaar geleden de waarschuwing van Stichting Das&Boom over de dassen die vorige week voor grote problemen op het spoor zorgden. Toch is het volgens de SGP, VVD en Volt geen reden voor een nieuwe discussie over het monopolie van ProRail. “Ze zijn gebrand om het netwerk zo goed mogelijk in stand te houden.”
Sinds woensdag rijden de treinen weer voor het eerst op het traject tussen Den Bosch en Boxtel nadat dassen het treinverkeer vorige week stil hadden gelegd. ProRail, de beheerder van alle spoorwegen in Nederland, heeft een monopolie op het onderhoud. Volgens Chris Stoffer, Tweede Kamerlid voor de SGP, is er geen link tussen het monopolie en achterstallig onderhoud. “Dit zou ook ontstaan als er twee à drie beheerders zijn”, stelt hij. “Met zo’n verhaal over dassen heeft degene van dat traject daarmee te dealen.”
VVD-kamerlid Fahid Minas niet zelf de spoorwegen onderhoud, maar daar aannemers voor inhuurt. “Het monopolie als Rijksspoorbeheerder speelt hierin dus geen rol”, legt hij uit. Het dassenprobleem speelde al langer, maar werd acuut doordat dassen onder het spoor holen hadden gegraven. “Ik vind dat ProRail scherper moet zijn op dit soort situaties, om te voorkomen dat dit tot grote problemen op het spoor leidt.”
Gebrand
Stoffer was een aantal jaar geleden werkzaam bij Rijkswaterstaat, beheerder van alle wegen en hoofdvaarwegen, en heeft goede herinneringen aan de samenwerking met ProRail. “Ik heb niet het idee dat ze dingen zeggen als: ‘laat dat maar lopen’. Ik denk dat ze erop gebrand zijn om dat netwerk zo goed mogelijk in stand te houden en te laten functioneren. Daar worden ze ook op afgerekend.” ProRail maakt strikte afspraken met ministerie, zegt Stoffer.
Volt vindt het recente dassenprobleem geen reden om in te gaan op het monopolie van ProRail. “Eerst is het goed om te kijken of de aannames wel correct zijn, dus dat het monopolie leidt tot dat het onderhoud niet goed gedaan wordt. We zijn benieuwd of hier echt aanwijzingen voor zijn.” Ondanks verschillende voorbeelden, zoals in mei vorig jaar toen ProRail zeven kapotte brandkranen pas verving toen de veiligheidsregio de organisatie daar op wees, wil Volt er niet op ingaan. “We zouden eerder een gedegen onderzoek willen zien. Zelf zijn we natuurlijk ook geen specialisten die kunnen oordelen of de problemen gelinkt kunnen worden aan een monopolie”, besluit de jonge partij.
Splitsing geen goed idee
SGP’er Stoffer krijgt in ieder geval niet de indruk dat er bij ProRail enige laksheid is. “Als je wil dat er iets veranderd wordt op het spoorwegennet, een omlegging bijvoorbeeld, moet je dat weet ik hoe lang van te voren aanvragen, omdat men de treindiensten niet wil verstoren.” Wel geeft Stoffer toe dat er wel eens wat misgaat, al ziet hij afstappen van het monopolie niet als oplossing. “Het kan altijd beter, maar om het op te splitsen in meerdere organisaties, is niet slim. Momenteel heb je heel veel afstemming als er iets geregeld moet worden en weet je zeker dat het door dezelfde organisatie gedaan wordt. Als er meerdere waren, zou je nog wat aanpassingsvraagstukken krijgen.”
Stoffer heeft wellicht een ander discussiepunt voor ProRail. “Op het moment dat er wat plaatsvindt rondom ProRail, wordt er gesproken om ze wat dichter bij ministeriële verantwoordelijkheid te halen.” Dan kan de organisatie ook direct aangesproken worden door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, stelt Stoffer.