Nederland telt meer niet-gelovigen dan gelovigen. Dat blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). De kerken vestigen nu hoop op de jongeren. “De kerk organiseert onder andere jeugddiensten met veel muziek en korte toespraken om jongeren te bereiken”, zegt Herman Johan Selderhuis, theoloog van de Theologische Universiteit in Apeldoorn.
De kerk doet zelf pogingen om meer mensen naar de kerk te laten komen. Dat doen ze door ‘laagdrempelige diensten’ aan te bieden. “Die laagdrempelige diensten zijn voor mensen die niet veel kennis hebben van de kerk of het geloof. Daarmee probeert de kerk nieuwe gelovigen aan te trekken. Verder helpt de kerk ook met vrijwilligerswerk en helpen ze bij de voedselbanken. Ook organiseren ze concerten waar iedereen voor is uitgenodigd”, vertelt Selderhuis.
Stichting Wijdekerk, een stichting die zich inzet voor de LHBT+ gemeenschap binnen de kerk in Nederland, ziet dat die groep het lastig heeft binnen de kerk. Toch verlaten ze hierdoor het geloof niet. “In sommige kerken worden mensen inderdaad uitgesloten voor bepaalde taken door hun geaardheid. Dan kan je geen ambt uitvoeren. En als je verder kiest voor een relatie die niet man/vrouw is, vinden sommige kerken dat je niet mee kan doen aan het avondmaal. Dat is heel pijnlijk voor mensen die in die vertrouwde kerken zijn opgegroeid en later uit de kast komen. De gelovigen gaan dan op zoek naar een kerk waar ze wel zichzelf kunnen zijn”, zegt Miranda Terpstra, voorzitter van stichting Wijdekerk.
Jongeren
Uit onderzoek van het CBS blijkt dat van de 18- tot 25-jarigen nog maar 28 procent religieus is. Onder 75-plussers ligt dat percentage hoger: namelijk 65 procent. Selderhuis ziet dat de kerken zich daarom juist op jongeren moeten richten om meer gelovigen naar de kerk te krijgen. “Dit doet de kerk door onder andere jeugddiensten te organiseren met veel muziek en korte toespraken. Verder kun je denken aan weekendjes weg waarbij jongeren behoefte hebben aan rust. Dan ga je in het weekend naar een klooster-achtige gemeenschap of maak je een excursie.”
Verder bestaat er volgens Selderhuis ook de ‘Alpha-cursus’. “Deze bijbelcursus is voor mensen die niet geloven, maar meer willen weten over het geloof. Een soort instapcursus.”
Seksuele diversiteit
Dat Nederland geen gelovig land meer is, heeft ook positieve gevolgen volgens het SCP. Bijvoorbeeld de verandering op het gebied seksuele diversiteit. Selderhuis geeft aan dat de kerk en het geloof ook mee aan het veranderen is, maar er nog wel een lange weg te gaan is. “Er is meer acceptatie gekomen voor seksuele diversiteit in de kerk. Dit wil alleen niet zeggen dat alle kerken en gelovigen het hiermee eens zijn, maar globaal gezien is er wel meer aandacht voor de mens die worstelt met hun geaardheid.”
Seksuele diversiteit wordt op meerdere manieren aangekaart door de kerk. ”Zo kan de priester tijdens een dienst meer uitleg geven over seksuele diversiteit of organiseert de kerk gespreksgroepen”, vertelt de theoloog.
Ook Terpstra ziet dat er beter wordt gedacht over seksuele diversiteit. Zeker bij een bepaalde groep. “Vooral bij jongeren die gelovig zijn, is er een grote verandering hoe zij denken over seksuele diversiteit en de LHBT+ gemeenschap. Jongeren snappen het meer. Ze geven aan dat ze ook van elkaar weten of ze uit de kast zijn gekomen of niet. De generatie hiervoor, de dertigers, die wisten dat niet en voelden zich daarom heel eenzaam. Jongeren lezen nu meer op internet over seksuele diversiteit en durven zich meer te uiten, dat vinden wij een positieve verandering.”
Geen gelovigen?
“Ik geloof alleen niet dat het geloof helemaal gaat uitsterven. Mensen blijven altijd een behoefte hebben aan een soort houvast. Veel mensen doen dat door te geloven in een soort God. Ik moet wel toegeven dat het er in Nederland niet best voorstaat, maar in andere werelddelen is er juist groeiende belangstelling voor het geloof”, eindigt Selderhuis mee.